Kolon Kanseri
Kolon Kanseri
Kolon Kanseri Nedir?
Kolorektal kanser, bağırsak kanseri olarak da bilinir, kalın bağırsakta yer alan hücrelerin anormal şekilde büyümesiyle ortaya çıkar. Bu kanser türü, kolon veya rektumda başlayabilir ve kolon kanseri veya rektum kanserine yol açabilir. Doktorlar, kolon ve rektum kanserlerini genellikle benzer özelliklere sahip oldukları için aynı kategoriye alırlar. Çoğu durumda, kolon kanseri, polip adı verilen kolonun iç astarında meydana gelen iyi huylu büyümelerden kaynaklanır. Bu polipler zamanla mutasyona uğrayarak kanserli dokulara dönüşebilir.
Kolon Kanserine Ne Sebep Olur?
Kolorektal kanserin kesin nedeni bilinmemektedir; ancak, bazı risk faktörleri hastalıkla ilişkilidir. Kadınlarda kolorektal kanser veya yumurtalık, meme ve rahim kanseri aile öyküsü veya kalıtsal gen sendromlarına sahip olmak, daha önce tespit edilmiş polipler veya inflamatuar bağırsak hastalığı bulunmak, kolon kanseri riskini artırabilir. Uzun süreli ülseratif kolit veya Crohn hastalığı da risk faktörlerindendir. Ayrıca, sigara içme, sağlıksız beslenme, aşırı alkol tüketimi ve fiziksel hareketsizlik gibi davranışsal risk faktörleri vakaların büyük bir kısmını oluşturur. Kırmızı veya işlenmiş et tüketimi ve aşırı kilo da riski artırabilir. 60 yaşından sonra kolon kanseri geliştirme olasılığı daha yüksek olsa da, bu her yaşta ortaya çıkabilir. Çalışmalara göre, kolorektal kanser teşhisi konan hastaların üçte biri 55 yaşından küçüktür.
Erkeklerde ve Kadınlarda Kolon Kanseri
Bağırsak kanseri hem erkekleri hem de kadınları neredeyse eşit şekilde etkiler, ancak erkeklerde risk biraz daha yüksektir (%4,3'e karşı %4). Bazı çalışmalara göre, erkeklerde kadınlara göre daha genç yaşlarda teşhis konulma eğilimi vardır. Kadınlar bazen kolon kanserinin belirtilerini adet dönemi veya diğer jinekolojik rahatsızlıklarla karıştırabilirler. Menopoz sonrası dönemde kolon kanseri riski artar.
Kolon Kanserinin Erken Belirtileri
Kolorektal kanserin erken evrelerinde genellikle belirgin belirtiler yoktur. Bu nedenle, düzenli tarama, belirtiler gelişmeden önce hastalığı tespit etmek ve tedaviyi en etkin şekilde başlatmak için önemlidir.
Kolon Kanseri Belirtileri
Kolon kanserinin belirtileri hastalığın ilerlemesiyle daha belirgin hale gelir ve kişiden kişiye değişebilir. Bu belirtiler şunlardır:
- Kabızlık veya ishal gibi bağırsak alışkanlıklarında ani değişiklikler
- Rektal kanama, dışkıda kan veya koyu renkli dışkı
- Dışkının kıvamında veya kokusunda değişiklik
- Bağırsağın tam boşalmamış gibi hissetme
- Karında sürekli rahatsızlık, şişkinlik veya ağrı
- Demir eksikliğinden kaynaklanan halsizlik, yorgunluk, solukluk ve kansızlık
- İştahsızlık veya açıklanamayan kilo kaybı
Bu semptomlar her zaman kanser belirtisi olmayabilir; hemoroid, fissür ve irritabl bağırsak sendromu gibi diğer sindirim sistemi rahatsızlıkları da benzer belirtilere neden olabilir. Birkaç günden uzun süren şikayetleriniz varsa bir doktora danışmanız önemlidir.
Kolon Kanseri Taraması ve Tanısı
Ailesinde hastalık öyküsü olmayan ve şikayeti bulunmayan kişiler için kolon kanseri taramaları genellikle 50 yaşında başlamalıdır. Risk faktörleri varsa, tarama 40 yaşında veya daha erken yaşta başlayabilir. Genetik olarak polipozis sendromu olan kişilerde tarama 15-18 yaşlarında başlamalıdır.
Kolon kanserinin erken teşhisi için çeşitli tarama seçenekleri mevcuttur: dışkıda gizli kan testi, dışkıda DNA testi, kolonoskopi, esnek sigmoidoskopi ve bilgisayarlı tomografi kolonografisi. En etkili tarama yöntemi kolonoskopidir. Kolonoskopi sırasında, polipler kansere dönüşmeden önce tespit edilip çıkarılabilir veya şüpheli bölgelerden örnek alınabilir.
Kolon kanseri tanısı doğrulanırsa, hastalığın tipi, evresi ve yayılımını değerlendirmek için daha fazla kan ve görüntüleme testleri yapılır. Anlaşmalı Tesislerimizde, detaylı tanı için göğüs röntgeni, abdominal bilgisayarlı tomografi, ultrasonografi, manyetik rezonans görüntüleme, endorektal ultrasonografi ve pozitron emisyon tomografisi gibi en son görüntüleme araçlarına hızlı erişim sağlanır.
Kolon Kanseri Sağ Kalım Oranı
Kolon kanserinin prognozu ve tedavisi büyük ölçüde keşfedildiği evreye bağlıdır. Evreler, 0 (karsinoma in situ) ile IV arasında sınıflandırılır. Erken evrelerde kanser kolon duvarıyla sınırlıyken, evre IV'te kanser uzak organlara yayılmıştır (metastaz yapmıştır). Hastalık erken evrede tespit edildiğinde beş yıllık sağ kalım oranı %90'ı aşar. Kanser beş yıl içinde tekrarlamazsa iyileşmiş kabul edilir. İleri evrelerde sağ kalım oranı daha düşüktür, ancak tedavi yöntemlerindeki ilerlemeler sayesinde bu oran sürekli artmaktadır.
Kolon Kanseri Tedavisi
Kolon kanserinin tedavisi, kanserin konumuna, evresine ve diğer faktörlere bağlıdır. Erken teşhis edildiğinde kolon kanseri tedavi edilebilir bir hastalıktır. Tedavi seçenekleri arasında cerrahi, kemoterapi, hedefli tedavi, immünoterapi ve radyasyon bulunur. Bu tedavi yöntemleri, vakaya bağlı olarak tek başına veya kombinasyon halinde kullanılabilir.
Cerrahi
Kolon kanserinin cerrahi olarak çıkarılması en etkili tedavi yöntemidir. Ameliyat türü, kanserin konumuna ve evresine bağlıdır. Erken evre vakalarda, kanserli polipler kolonoskopi sırasında çıkarılabilir. Daha ileri vakalar, kolon rezeksiyonu (kolektomi) adı verilen daha kapsamlı bir ameliyat gerektirir. Bu işlem, kanser içeren bağırsak bölümünün, çevresindeki dokular ve lenf düğümleriyle birlikte çıkarılmasını içerir. Kolonun kalan kısımları yeniden bağlanır (anastomoz). Bazı vakalarda, hastaların ameliyattan sonra kolostomi veya ileostomiye ihtiyacı olabilir. Bu, cerrahın sindirim atıkları için bir çıkış yolu sağlamak üzere karın duvarında stoma adı verilen yapay bir açıklık oluşturması anlamına gelir. Anlaşmalı Tesislerimizde çoğu kolon kanseri ameliyatı minimal invaziv teknikler kullanılarak yapılır, bu da iyileşme süresini kısaltır ve hasta konforunu artırır.
Kemoterapi
Kemoterapi, kanser hücrelerini öldürmek için ilaçlar kullanır. Kanser erken evrede teşhis edilip tamamen çıkarılsa bile, kalan bazı kanser hücreleri vücudun diğer bölgelerine yayılabilir. Bu hücrelerin yok edilmesi için ameliyat sonrası önleyici kemoterapi uygulanabilir. Ayrıca, ameliyatı kolaylaştırmak için büyük bir tümörü küçültmek amacıyla ameliyat öncesi kemoterapi de kullanılabilir.
Hedefli Tedavi
Kemoterapiden farklı olarak, hedefli tedavi sadece kötü huylu hücrelere saldırır ve sağlıklı hücreleri etkilemez. Hedefli tedaviler, özellikle ileri evre kolon kanserinde yaygın olarak kullanılır ve kemoterapi ile birlikte kullanıldığında tedavi performansını artırabilir.
Radyasyon Tedavisi
Radyoterapi, tümörleri yok etmek veya boyutlarını küçültmek için yüksek doz radyasyon kullanır. Bazen kalan kanser hücrelerini veya metastazları ortadan kaldırmak için tedavi planının bir parçası olarak önerilir. Anlaşmalı Tesislerimizde en son teknoloji cihazlarla donatılmış tesislerimizde radyoterapi uygulanmaktadır.
Kolorektal kanser için ölüm oranı son yıllarda azalmaktadır. Bu, tarama programları sayesinde erken teşhisin iyileşmesi ve tedavi yöntemlerindeki ilerlemeler sayesinde gerçekleşmektedir.
