Dermatoloji
Dermatoloji
Dermatoloji,
deri ve deri ekleri (saç, tırnak, ter bezleri) ile mukozanın hastalıklarıyla
ilgilenen tıp dalıdır. Deri, vücudun en büyük organıdır ve güneşin ultraviyole
ışınlarını filtreleme, vücut sıcaklığını düzenleme ve su dengesini sağlama gibi
kritik fonksiyonları vardır. Deri hastalıkları genellikle kozmetik problemler
yaratır. Bu hastalıkların tanı ve tedavisinde deri biyopsisi, dermatoskopi,
kriyoterapi, alerji testleri ve fototerapi gibi yöntemler kullanılır.
Dermatoloji, dermatolojik cerrahi ve kozmetik dermatoloji olarak iki ana
başlıkta incelenir. Dermatolojik cerrahi deri biyopsileri, tırnak çekilmesi,
deri tümörlerinin tedavisi ve benlerin alınmasını kapsar. Kozmetik dermatoloji
ise botoks, lazer epilasyon, dolgu ve saç ekimi gibi estetik uygulamaları
içerir.
Akne
Akne, ciltteki kıl köklerinin yağ ve ölü deri hücreleriyle tıkanması sonucu oluşan yaygın bir cilt sorunudur. Her yaş grubunda görülebilmekle birlikte, genellikle gençlerde daha yaygındır. Akne belirtileri, beyaz noktalar, siyah noktalar, küçük kırmızı şişlikler, iltihaplı sivilceler, cildin altındaki sert nodüller ve kistik lezyonlar gibi çeşitlilik gösterir. Aknenin ana nedenleri arasında aşırı sebum üretimi, bakteriler, inflamasyon ve tıkanmış kıl kökleri bulunur. Akne, yüz, alın, göğüs, sırtın üst kısmı ve omuzlarda yaygın olarak görülür, çünkü bu bölgelerde yağ bezleri yoğundur. Akne tedavisinde antibiyotikler, retinoidler ve benzoil peroksit gibi ilaçlar kullanılır. Kistik lezyonlar ise drenaj ile tedavi edilebilir.
Saç ve Saçlı Deri Hastalıkları
Saç ve saçlı deri hastalıkları, bireylerin dış görünüşünü etkileyen kozmetik sorunlar olarak kabul edilir. Yaygın saç sorunları arasında saç dökülmesi, kepek, seboreik dermatit, beşik kapağı ve saç bitleri yer alır. Saç dökülmesinin farklı türleri vardır; alopesi areata bağışıklık sisteminin saç köklerine saldırmasıyla ortaya çıkar, traksiyon alopesi ise sürekli çekilmeye maruz kalan saçlarda görülür. Saç dökülmesinin tedavisi, dökülmenin türüne ve nedenine bağlı olarak değişir. Kepek, ölü saç derisinin dökülmesiyle ortaya çıkan bir sorundur ve genellikle mantar enfeksiyonundan kaynaklanır. Seboreik dermatit, kafa derisinde kızarık ve yağlı bir görünüm yaratır. Beşik kapağı, bebeklerde görülen bir seboreik dermatit türüdür. Saç bitleri, kanla beslenen küçük parazitik böceklerdir. Saçkıran, saçlı deride yuvarlak, pullu döküntüler ve saçsız alanlar bırakan bulaşıcı bir enfeksiyondur. Folikülit, saç köklerinin iltihaplanmasıdır ve genellikle bakterilerden kaynaklanır. Sedef hastalığı, kafa derisinde kalın kabuklu pullar oluşturan bir hastalıktır.
Mantar Hastalıkları
Mantar hastalıkları, sık karşılaşılan bulaşıcı enfeksiyon hastalıklarıdır. Normalde vücudun doğal florasında bulunan mantarlar, dengenin bozulması sonucu aşırı üreyebilir. Vücut bütünlüğünün bozulması durumunda mantarlar enfeksiyon odağı oluşturur. Deride kızarıklık, döküntü, kaşıntı ve iltihaplanmaya sebep olan mantar enfeksiyonları en sık ayak, tırnak, kasık bölgesi, vajina ve saçlı deride görülür. Mantar enfeksiyonları sınırları belirgin olup, zamanla vücudun diğer bölgelerine yayılabilir. Obezite, diyabet, hamilelik ve bağışıklık sistemi hastalıkları mantar enfeksiyonlarının görülme sıklığını artıran risk faktörleridir. Tırnak mantarı (onikomikoz) ayak tırnaklarında kalınlaşma, renk değişikliği ve şekil bozukluğuna neden olur. Ayak mantarı (tinea pedis) ayak tabanında kalınlaşma ve nemlenme ile ortaya çıkar. Vajinal mantar (kandidiazis) şiddetli kaşıntıya yol açar. Saç mantarı (tinea capitis) saçlı deriyi etkileyerek kızarıklık, kaşıntı ve kepeklenme yapar. Vücut mantarı (tinea corporis) vücudun çeşitli bölgelerinde ortaya çıkabilir.
Mantar enfeksiyonu tanısı deri örneğinin laboratuvar testleri ile incelenmesiyle konulur. Tedavisinde özel ilaçlar, kremler ve şampuanlar kullanılır. Mantarlar hızla çoğalabildiği için tedavinin düzenli uygulanması önemlidir. Diyabet hastalarında ayak mantar enfeksiyonunun takibi kritiktir, çünkü bu enfeksiyonlar diyabetik ayak gibi ciddi rahatsızlıklara yol açabilir.